Mụn được hình thành dưới tác động của 3 yếu tố chính. Đó là tăng sản xuất chất bã, sừng hóa cổ nang lông và vai trò của vi khuẩn Propionibacterium acnes. Cố gắng không được tự lấy hoặc nặn các nốt mụn, vì điều này có thể dẫn đến sẹo vĩnh viễn.
Tìm hiểu chung về Mụn
Mụn là bệnh da thông thường gây nên do tăng tiết chất bã và viêm của hệ thống nang lông tuyến bã. Bệnh biểu hiện bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang… khu trú ở vị trí tiết nhiều chất bã như mặt, lưng, ngực.
Khoảng 80% trường hợp mụn gặp ở tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt giai đoạn dậy thì.
Mụn không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, tuy nhiên, do tồn tại dai dẳng, mụn, sẩn hay sẹo lồi sẹo lõm ở vùng mặt ảnh hưởng tới thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống người bệnh.
Triệu chứng mụn
Những dấu hiệu và triệu chứng của mụn
Mụn thường phát triển trên mặt, lưng hoặc ngực. Có 6 loại đốm chính do mụn gây ra:
- Mụn đầu đen: Mụn nhỏ màu đen hoặc hơi vàng phát triển trên da; chúng không chứa đầy bụi bẩn mà có màu đen vì lớp màng bên trong của nang lông tạo ra màu sắc.
- Mụn đầu trắng: Có bề ngoài tương tự như mụn đầu đen, nhưng có thể cứng hơn và không bị rỗng khi nặn.
- Sẩn: Mụn đỏ nhỏ có thể cảm thấy mềm hoặc đau.
- Mụn mủ: Tương tự như sẩn, nhưng có một đầu màu trắng ở trung tâm, do tích tụ mủ.
- Nốt sần: Cục cứng lớn tích tụ bên dưới bề mặt da và có thể gây đau.
- U nang: Loại đốm nghiêm trọng nhất do mụn trứng cá gây ra; chúng là những cục lớn chứa đầy mủ trông giống như nhọt và có nguy cơ cao nhất là gây ra sẹo vĩnh viễn.
Tác động của mụn đối với sức khỏe
Mụn thường có thể gây ra cảm giác lo lắng và căng thẳng dữ dội, đôi khi có thể khiến những người mắc bệnh trở nên thu mình trong xã hội, và có thể dẫn đến trầm cảm.
Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh mụn
Bất kỳ loại mụn nào cũng có thể dẫn đến sẹo, nhưng nó phổ biến hơn ở các loại mụn nghiêm trọng như nốt sần và mụn nang. Khi chúng vỡ ra và làm tổn thương vùng da lân cận sẽ hình thành sẹo. Sẹo cũng có thể xảy ra nếu bạn lấy hoặc nặn các nốt mụn của mình, vì vậy điều quan trọng là không nên làm điều này.
Có 3 loại sẹo mụn chính:
- Sẹo băng – những lỗ nhỏ, sâu trên bề mặt da của bạn trông giống như da bị một vật sắc nhọn đâm thủng.
- Sẹo lăn – do các dải mô sẹo hình thành dưới da, tạo ra bề mặt da lăn và không đồng đều.
- Sẹo hình hộp – chỗ lõm hình tròn hoặc hình bầu dục, hoặc miệng núi lửa, trên da.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn bị mụn nhẹ, bạn nên nói chuyện với dược sĩ để được tư vấn và điều trị bằng một số loại kem, sữa dưỡng và gel ở hiệu thuốc. Các sản phẩm có chứa benzoyl peroxide nồng độ thấp có thể được khuyên dùng, nhưng hãy cẩn thận vì chất này có thể tẩy trắng quần áo.
Nếu mụn của bạn ở mức độ trung bình hoặc nặng hoặc xuất hiện trên ngực và lưng, bạn cần gặp bác sĩ đa khoa để điều trị, vì nếu không được điều trị đúng cách thì mụn sẽ để lại sẹo.
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.
Nguyên nhân mụn
Một số hormone sẽ khiến các tuyến bã sản xuất dầu mỡ bên cạnh các nang lông trên da tiết ra lượng dầu lớn hơn (bã nhờn bất thường).
Bình thường P. acnes cư trú ở da một cách vô hại. Chất nhờn bất thường này làm thay đổi hoạt động của một loại vi khuẩn thường vô hại trên da có tên là P. acnes, vi khuẩn này trở nên hung hãn hơn và gây ra viêm và mủ.
Sừng hóa cổ nang lông
Các hormone này cũng làm dày lớp màng bên trong của nang lông, gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Chất bã không thoát ra ngoài được nên bị ứ đọng trong lòng tuyến bã, lâu ngày bị cô đặc lại hình thành nhân trứng cá.
Mụn gây ra khi các lỗ nhỏ trên da, được gọi là nang lông, bị tắc nghẽn. Tuyến bã nhờn là những tuyến nhỏ nằm gần bề mặt da của bạn. Các tuyến được gắn vào các nang lông, là những lỗ nhỏ trên da mà một sợi lông riêng lẻ sẽ mọc ra. Các tuyến bã nhờn bôi trơn tóc và da để tóc không bị khô. Chúng làm điều này bằng cách tạo ra một chất nhờn gọi là bã nhờn.
Trong mụn trứng cá, các tuyến bắt đầu sản xuất quá nhiều bã nhờn. Chất nhờn dư thừa sẽ trộn lẫn với các tế bào da chết và cả hai chất tạo thành một nút trong nang lông. Nếu nang lông cắm sát bề mặt da, nó sẽ phình ra bên ngoài, tạo nên mụn đầu trắng.
Ngoài ra, nang lông bị bịt kín có thể lộ ra ngoài da, tạo ra mụn đầu đen. Các vi khuẩn bình thường vô hại sống trên da sau đó có thể gây ô nhiễm và lây nhiễm các nang lông, gây ra sẩn, mụn mủ, nốt sần hoặc u nang.
Nguy cơ mụn
Những ai có nguy cơ mắc phải mụn?
Mụn rất phổ biến ở thanh thiếu niên và thanh niên. Khoảng 95% những người từ 11 đến 30 tuổi bị ảnh hưởng bởi mụn ở một mức độ nào đó. Mụn thường gặp nhất ở trẻ em gái từ 14 đến 17 tuổi và ở trẻ em trai từ 16 đến 19 tuổi.
Hầu hết mọi người bị mụn liên tục trong vài năm trước khi các triệu chứng của họ bắt đầu cải thiện khi họ già đi. Mụn thường biến mất khi một người ngoài 20 tuổi. Trong một số trường hợp, mụn có thể tiếp tục đến tuổi trưởng thành. Khoảng 3% người lớn bị mụn trên 35 tuổi.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mụn
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mụn, bao gồm:
Yếu tố di chuyền
Mụn thường xuất hiện trong các gia đình. Nếu cả bố và mẹ của bạn đều bị mụn, rất có thể bạn cũng sẽ bị mụn. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nếu cả bố và mẹ của bạn đều bị mụn thì bạn có nhiều khả năng bị mụn nặng hơn khi còn nhỏ. Nó cũng phát hiện ra rằng nếu một hoặc cả hai cha mẹ của bạn bị mụn ở tuổi trưởng thành, thì bạn cũng có nhiều khả năng bị mụn ở tuổi trưởng thành hơn.
Giới tính
Bệnh gặp ở nữ nhiều hơn nam, tỷ lệ nữ/nam gần bằng 2/1, nhưng bệnh ở nam thường nặng hơn nữ.
Thay đổi nội tiết tố ở nữ
Những thay đổi về nội tiết tố, chẳng hạn như những thay đổi xảy ra trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai, cũng có thể dẫn đến các đợt mụn ở phụ nữ. Phụ nữ có nhiều khả năng bị mụn ở tuổi trưởng thành hơn nam giới.
Người ta cho rằng nhiều trường hợp bị mụn ở tuổi trưởng thành là do sự thay đổi nồng độ hormone mà nhiều phụ nữ mắc phải tại một số thời điểm nhất định. Những khoảng thời gian này bao gồm:
- Kinh nguyệt – một số phụ nữ nổi mụn ngay trước kỳ kinh.
- Mang thai – nhiều phụ nữ có triệu chứng nổi mụn vào thời điểm này, thường là trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
- Hội chứng buồng trứng đa nang – một tình trạng phổ biến có thể gây ra mụn, tăng cân và hình thành các u nang nhỏ bên trong buồng trứng.
Testosterone
Mụn ở tuổi thiếu niên được cho là do sự gia tăng mức độ của một loại hormone gọi là testosterone, xuất hiện trong tuổi dậy thì. Nội tiết tố này đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự tăng trưởng và phát triển của dương vật và tinh hoàn ở các bé trai, đồng thời duy trì sức mạnh của cơ và xương ở các bé gái.
Các tuyến bã nhờn đặc biệt nhạy cảm với các kích thích tố. Người ta cho rằng mức độ testosterone tăng lên khiến các tuyến sản xuất nhiều bã nhờn hơn nhu cầu của da.
Yếu tố thời tiết, chủng tộc
Khí hậu nóng ẩm, hanh khô liên quan đến mụn; người da trắng và da vàng bị mụn nhiều hơn người da đen.
Yếu tố nghề nghiệp
Khi tiếp xúc với dầu mỡ, với ánh nắng nhiều,… làm tăng khả năng bị mụn.
Yếu tố stress
Có thể gây nên bệnh hoặc làm tăng nặng triệu chứng mụn.
Chế độ ăn
Một số thức ăn có thể làm tăng bệnh mụn như sô-cô-la, đường, bơ, cà phê,…
Các bệnh nội tiết
Một số bệnh như Cushing, bệnh cường giáp trạng, bệnh buồng trứng đa nang,… làm tăng mụn.
Thuốc
Các thuốc có thể làm tăng nguy cơ bị mụn là corticoid, isoniazid, thuốc có nhóm halogen, androgen (testosteron), lithium,…
Một số nguyên nhân tại chỗ
Vệ sinh da mặt, chà xát, nặn bóp không đúng phương pháp và lạm dụng mỹ phẩm cũng làm ảnh hưởng đến bệnh.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân gây ra mụn lưng . Để cải thiện tình trạng mụn lưng và ngăn mụn quay trở lại, bạn cần chú trọng khâu làm sạch hằng ngày bằng xà phòng hoặc sữa tắm với chiết xuất 100% từ thiên nhiên .
- 6 Bước Chăm Sóc Da Mụn Sau Sinh Hiệu Quả Theo Lời Khuyên Từ Bác Sĩ Da Liễu
- Điều trị sẹo rỗ bằng công nghệ hiện đại: Phương pháp nào phù hợp?
- Mô Hình Spa Di Động:Bước Tiến Mới Trong Ngành Làm Đẹp
- Yoona gây trầm trồ với nhan sắc “lão hoá ngược” trẻ như thời mới debut
- Có nên bôi nghệ tươi vào mụn không ?
